Vorig jaar vervoerden binnenvaartschepen meer dan 368 miljoen ton goederen over de Nederlandse waterwegen. Met de - terechte - toenemende focus op multimodaal transport zou dit getal  de komende jaren kunnen en moeten toenemen. We dienen er voor te zorgen dat deze groei op een duurzame en efficiënte manier plaatsvindt. Om dat te laten gebeuren zijn verschillende aspecten van belang, zoals: verbeterd afvalbeheer, groenere schepen en efficiënte transportroutes.

Scheepsafval is en blijft helaas een probleem. Omdat dat aan te pakken heeft de Europese Commissie afgelopen voorjaar een voorstel gedaan om ontvangstvoorzieningen in havens voor de afgifte van scheepsafval in overeenstemming te brengen met de internationale maritieme wetgeving inzake afval: de MARPOL-conventie. De hoeveelheid plastics en ander afval in onze rivieren, zeeën en oceanen maakt een strengere aanpak van het afvalbeheer noodzakelijk. Juist ook voor zeegaande schepen, en zeegaande vissers- en recreatievaartuigen.  

Natuurlijk hebben we voor de binnenvaart al een afvalinzamelingssysteem op de Rijn en alle binnenvaartwegen in Duitsland, België en Nederland (het CDNI). Ik wil met amendementen dat nieuwe Commissievoorstel verbeteren en er voor zorgen, dat die nieuwe maritieme regels niet haaks komen te staan op de bepalingen uit het CDNI-Verdrag, dat kleine havens niet onnodig worden geconfronteerd met nog meer administratieve lasten, en dat de handhaving goed wordt geregeld. En uiteraard moeten producenten en consumenten er scherp op letten, waar mogelijk het gebruik van plastics te voorkomen. Onlangs nog zag ik in een groentewinkel dat alle komkommers in plastic waren verpakt: dat soort absurditeiten moeten vandaag nog de wereld uit natuurlijk!

Net zoals er de noodzaak is om afval in onze zee- en binnenwateren te verminderen, moeten we ook krachtig streven naar vermindering van vervuiling. In de hele transportsector, dus ook voor de binnenvaart, moet de vergroening worden doorgezet. Uiteindelijk met het stoppen van het gebruik van fossiele transportbrandstoffen, en de realisatie van zero-emissie voer- en vaartuigen. Die ambitie zal onderdeel moeten zijn van alle plannen die nationaal opgesteld moeten gaan worden, en de EU zal innovatie voor vergroening financieel dienen te ondersteunen. Dat is de route van het Klimaatverdrag van Parijs.

Dat zo’n aanpak noodzakelijk is hebben we afgelopen weken gezien: de schepping zucht onder heel hoge temperaturen, wereldwijd. Niet alleen was in ons land juli 2018 de droogste maand sinds het begin van de metingen, de jaren 2014 tot en met 2017 waren ook de warmste jaren die ooit zijn gemeten. Vergroening in het transport is dus een must. Groen kan overigens ook letterlijk helpen aan het ombuigen van de klimaatontwikkelingen: meer bomen planten is essentieel! Bomen zetten immers CO2 om in zuurstof.

Ten slotte moeten infrastructuurknelpunten in het transportsysteem worden aangepakt, idealiter met ondersteuning vanuit het Europese TEN-T programma. Een programma dat in alle Europese Lidstaten transportnetwerken wil uitbouwen en verbeteren, met bijbehorende cofinanciering. Daarom zet ik mij er al langere tijd voor in dat er Europese medefinanciering komt voor nieuwe en grotere Lorentzsluizen in de Afsluitdijk bij Kornwerderzand. Deze sluizen zijn niet alleen van belang voor de binnenvaart, maar met name ook voor kustvaart/short sea shipping, de recreatievaart en de visserij. Deze grensoverschrijdende, intra-Europese maritieme verbinding moet worden uitgebreid en verbeterd om verdere kansen voor een grotere maritieme handel met de Baltische staten, Zweden en Finland te bevorderen. In Noord-Nederland wordt reikhalzend uitgekeken naar de bouw van deze nieuwe sluizen. Ik hoop en wens dat in Nederland regionaal en nationaal alle politieke en financiële support beschikbaar komt voor deze nieuwe sluizen. Dan is er een gerede kans op cofinanciering uit dat Europese TEN-T budget. Bovendien passen de nieuwe sluizen in de Parijse klimaatdoelstellingen: minder vrachtwagens van en naar de Scandinavische en Baltische landen.

De binnenwateren zijn cruciaal voor de duurzame groei van zowel het Nederlandse als het Europese transport. Ik hoop dat er meer en betere natte infrastructuur komt: meer blauwe wegen voor groener transport!